بلوچستان ءَ اِستان ءِ کالونیل ایجوکیشن ءِ شوربندی
کالونیل ایجوکیشن هما وانگ ءُ زانگ ءِ رھبند اِنت کہ اِے پہ زُور ھندی مهلوک ءِ سر ءَ مُشگ بیت ءُ آھاں چہ ھکی ئیں زانت ءُ زانشت ءَ چہ زبھر کنگ بیت۔ دومی آھاناں (ھندی مہلوکاناں) جند ءِ دود ءُ ربیدگ، پجار، بُندپتر ءُ راجمانی ءُ سیاسی زانت ءُ سرپدی ءَ چہ ہم دُور دار اَنت۔ اِے رھبند نا اِیوک ءَ اِیردست ءَ یا ھندی مہلوک ءَ چہ وتی میراس ءُ راجی مارشت ءَ چہ دُور دار اِیت بلکیں زُورگیر ہمے رھبند ءِ وسیلہ ءَ وتی دودمان، لبزانک، زبان ءُ بندپتر ءَ ایردست ءِ سر ءَ مُشگ ءِ جہد کنت ءُ ایردست ءَ زانشتی ءُ علمی پِڑ ءَ نادراه جوڑ کنت۔
کالونیل ایجوکیشنل پالیسی اِستان ءِ هما شوربندی اَنت کہ آ پہ بلوچ راج ءَ گیش ءُ پہ زُور ایردست کنگ ءُ بلوچ راج ءِ بُندپترءُ زُبانءَ ھوار آئی ءِ ربیدگ ءُ لبزانک ءَ گار کنگ ءِ هاتر ءَ وتی زانشتی ءُ وانگی ادارهانی تہ ءَ کارمرز کنگ ءَ اِنت ءُ ھاس بلوچ ورناھاں ہمے اِدارہانی تہ ءَ پُلپانچ کنگ ءَ اِنت۔ اِیشی ءِ سان ھستیں وھد ءَ بازیں بلوچ ورنا ءُ نودربرانی دماگ ءَ کپتگ اَنت۔
اے پالیسی بازیں درُوشم ءَ بوت کن اَنت چُشکہ؛
بلوچ چاگرد ءَ بینکنگ ایجوکیشن رھبند ءِ کارمرز کنگ اِنت۔ بینکنگ ایجوکیشن سسٹمءِ لیکہ برازیلین شہزانت پائلو فرائرےءَ دیما آؤرتگ۔ بینکنگ ایجوکیشن سسٹم هما ایجوکیشن رھبند ءَ گُشنت کہ ایشی ءِ تہءَ انفارمیشن چہ یک کسےءَ چہ دومیءَ ٹرانسپر بنت۔ دومی نیمگ ءَ انفارمیشن یا عمل ءِ تہ ءَ چنکدر راستی ءُ دروگ ھست ایشیءَ گوں نودربراں هچ وڑیں دست ءُ داوا نیست۔ سئیمی اِے رھبند ءِ تہ ءَ نگد کنگ ءُ گُوشدارگ ءِ هچ ڈولیں گُنجائش نیست۔ بِزاں مشین ءِ پئیم ءَ انفارمیشنءَ وتی زهن ءُ مجگ ءِ تہ ءَ انچو ننداریں کہ اگاں اِے دومی مردم ءَ سر بہ بیت گُڑا اِے چپ ءُ چُوٹ مہ بیت۔ اے سسٹمءِ تہءَ نودربر ءِ ساچشتی بودناکی ءِ جند سرجم ءَ هلاس بیت۔
اگاں ما بلوچستان ءَ بہ چار اِیں گُڑا اِے رھبند بلوچ راجمان ءِ اِدارهانی تہ ءَ باز کارمرد بوھگ ءَ اِنت۔ اول ایش اِنت کہ بلوچستان ءَ اِداره ءِ جند نیست اگاں چندیں ھست ہم اے رھبند ءَ وڈالیگ کُتگ اَنت۔ اول ایش اِنت کہ بندات ءَ نودربر کہ ھردیں وانگجاہ ءَ کدم ءَ اِیر کنت تہ آئیءِ مجگ ءَ همے نندارینگ بیت کہ ترا ڈاکٹرے، انجینئرے یا بیروکریٹے جوڑ بوگی اِنت۔ اِے ہمے دؤر اِنت کہ نودربر ءِ ساچشتکاری هلاس بوگ بندات کنت۔ اے میان ءَ نودربر ءِ هُب ءُ لائکی زانگ نہ بیت آ وت اوں نہ زانت کہ من چی وانگءَ آں۔آ بس همے تیاری کنت، یک ریسے ءِ تہ ءَ تچگ بندات کنت یا زهنی نادراہ جوڑ بیت۔ اے ڈولیں نودربر وانگ ءَ تہنا لاپ ءِ پُر کنگ سرپد بنت۔ بس گُشنت ما گیشءَ چہ گیش زر مُچ بہ کن اِیں۔ بلئے یات بہ بیت وانگ وتی جند ءِ سرپد بوگ ءِ نام اِنت ءُ جهان ءِ سرپد بوگءِ نام اِنت۔ اِیشاں ہوار وانگ وتی تہءَ ساچشتکاریءُ سِنچ پیداک کنگءِ نام اِنت۔ بلے آ اے گپءَ هچبر نہ جیڑ اَنت۔ اِیشی ءِ مستریں سوب اِیش اِنت کہ آئی ءِ جیڑگ ءِ بودناکی ءِ جند ہمے وانگی رھبند ءَ ولگوج کُتگ۔ اِے جیڑہ گُونڈو ءِ مجگ ءِ تہ ءَ مات ءِ لاپ ءَ وجود ءَ نہ یتکگ بلکیں اِے ہمے وت ساچیتگیں وانگی رھبند اِنت کہ ورنہ ءُ نودربراں چہ زانت ءُ سرپدی ءَ چہ زبہر کنگ ءَ اِنت۔ پمیشکہ واجہ صباء دشتیاری صاحب گُشیت کہ "اِے وانگی رھبند مردماں نامرد جُوڑ کنت۔" اِے مئے راجمان ءَ سد درسد راست اِنت۔
همے داب ءَ ھستیں وھد ءَ یک پالیسی یے ایش اِنت کہ نودربراں گوں دروگیں توجیلءِ سببءَ چہ راجی جُنز، راجدپتر، دودمانءُ زبانءَ سِندگ اِنت۔ ایشیءَ بازیں تبزانت ٹریک هاؤس هم گُشنت۔ بِزاں آ نودربراں مفاد پرست ءُ رومانیت ءِ شکار کنت تاکہ آ چہ مچّانکی سوچءَ دور بہ بیت۔ همے پئیم ءَ ھستیں وھد ءَ نودربراں "کورس اوریئنٹڈ" جوڑ کنگ بُوگ ءَ اِنت دانکہ نودربر ایوک ءَ اِستانءِ وتگڑیں ءُ وت ساچیتگیں کورسءَ بہ وانیت ءُ ایندگہ لبزانکءَچہ زبھر بہ بیت ءُ ہچ مہ وانیت۔ وتی سیاست ءُ لبزانک ءَ دؤر بہ بیت۔ انوں نودربراں هما کورس وانینگ بنت کہ آھاں گوں نودربراں هِچ وڑیں سیادی نیست۔ چُشکہ بلوچ راج ءَ آئی ءِ زبانانی جاگہ ءَ دری ءُ زُورگیر ءِ زباناں وانینگ، بلوچ نودربراں هما دودمان ءِ بابتءَ آژنا کنگ کہ آئی ءَ گوں بلوچ راج ءَ هچ وڑیں سیادی نیست۔ هما بُندپتر ءُ گوستانک ءِ وانینگ کہ بلوچ ءُ بلوچستان ءِ ھِچ باوست نہ بیت۔ بلوچ ءَ دری راجانی رهشونانی بابت ءَ وانینگ بیت بلے بلوچ ءِ راجی رھشونانی بارو ءَ ھِچ وانینگ نہ بیت۔ بِزاں هما زانتکار ءُ کواسانی بابت ءَ سرپدی دیَگ کہ بلوچ راج ءَ گوں نہ اَنت ۔ چرے چیزاں چہ مارگ بیت کہ بلوچ راج ءَ پہ زُور آئی ءِ گوستانک، ربیدگ ءُ راجی رھشونانی بابت ءَ دٗور دارگ بوھگ ءَ اِنت کہ اِیشی ءَ ما کالونیل ایجوکیشن رھبند ءِ نامءَ دئیں۔ یات بہ بیت ہمے رھبند نا اِیوک ءَ مارا وتی سرزمین (بلوچستان) ءَ گِندگ بیت بگندئے اِے مارا ھمُک پوسٹ کالونیل مُلکانی تہ ءَ گندگ ءَ کئیت کہ اِیشی ءِ سر ءَ ہزارانی کساس ءَ شیوار ءُ زانتکاراں کار کُتگ۔ بلے اجبیں ھبر اِیش اِنت کہ مئے لبزانتاں فارملزم ءِ لِٹک گپتگ ءُ زُورگیر ءِ اِے تک ءُ پہنات گندگ ءَ نیا اَنت۔ پمیشکہ ماؤ زے تنگؔ گُشیت کہ چائنا ءِ تہ ءَ چندیں مہلوک وانگ زاننت، نبیسگ زاننت بلے انگت جُنز ءِ چپ ءَ روگ ءَ اَنت؛ دومی نیمگ ءَ ھما دھکان ءُ پُوریاگِر کہ وانگ ءِ جند نہ زاننت آ مئے راجمان ءِ تہ ءِ شُوکتریں جُہد کار اَنت۔ اِیشی ءِ مستریں سوب ماؤ زے تنگؔ ءِ رد ءَ ہمے وانوکیں مردم یکے وَ فارملسٹ اَنت دومی اِے Book Worshiper”" اَنت بِزاں ڈوگمیٹیسٹ اَنت۔
همے وڈ ءَ بلوچستان ءَ پوجی زانشتی ادارهانی جوڑ کنگ چُشکہ، ملٹری کالج، ایف سی اسکول یا کالج، بحریہ کالج، کیڈٹ کالج کہ ایشاں ما زانشتی اِداره سرپد بہ اِیں بلئے راستی ءَ اے زانشتی اِداره نہ اَنت اے تہنا بلوچ ءَ را اِستان ءِ رھبند ءِ تہ ءَ آرگ ءِ مشینری اَنت۔ ما گِندیں کہ جھاؤ ءِ وڈیں جاگہے ءَ کہ اُود ءَ اِنٹرءُ ڈِگری کالج ہم وجود نہ دار اِیت بلئے کیڈٹ کالج ھست۔ ایوک ءَ بلوچستان ءَ 10ءَ بُرز ترا کیڈٹ کالج دست کپیت۔ اے اِدارهاں سینئر اِزم سسٹم کنگءِ مُول ءُ مُراد ہم ہمیش اِنت کہ نودربرانی تہ ءَ ڈکٹیٹر مائنڈسٹ آرگ بہ بیت۔ بِزاں باندا ہمے وانگجاہانی تہ ءَ در آؤکیں نودربر ہما کار ءَ کنت کہ مرچی اِستان اِش مئے سر ءَ کنگ ءَ اِنت۔ کیڈٹ کالجءُ ملٹری کالجانی تہءَ نودربر وانینگ کمءُ پریڈ گیشتر دیگ بنت تاکہ جوانیں پوجی جوڑ بہ بنت۔ اِیشاں ابید وهدے اے نودربر کہ انٹرمیڈیٹ کن اَنت گُڑا اِیشاں اے گُشگ بیت کہ پوج ءَ جوائن بکن اِنت۔ پدا همے اِدارهانی تہءَ چندیں پرائیوٹ اِداره هم ہوار اَنت کہ پہ زرّ ءِ هاتر ءَ نودربراں بلوچی ءِ جاہ ءَ اِستان ءُ دری راجانی زُباناں وانین اَنت۔ اگاں ہمے اسکول ءُ وانگجاہانی تہءَ نودربرے بلوچی یا کہ براهوئی گپ بہ کنت سزا دیگ بیت۔ اِستان ءِ مزنیں کارے همے پرائیوٹ اسکول کنگءَ اَنت کہ اِے پہ بلوچستان ءُ بلوچ راج ءَ مزنے تاوانے۔
بینکنگ ایجوکیشن سسٹمءِ پالیسی، ٹریک هاؤس، کورس اوریئنٹڈءِ پالیسی یا کہ پوجی ادارهانی پالیسی سرجمءَ بلوچستان ءِ زُورگیر ءِ جوڑ کتگیں پالیسی اَنت کہ بلوچ راجءِ پجار گار کنگ بہ بیت ءُ بلوچستان ءَ اجتماعی سوچ هلاس کنگ بہ بیت ءُ بلوچ نودربر تھنا ریاست مشینری ءِ بھر جوڑ بہ بنت۔ اِے میان ءَ اِے رھبند ءِ جاہ ءَ بلوچ ورناھاں وتی ایجوکیشن رھبند گیش مُہکم ءُ تونگِر کنگ ءِ زلورت اِنت۔ پرچاکہ بُندپتر گواہ اِنت کہ ھِچ زُورگیرءَ اِیردست ءِ کُمک نہ کُتگ دانکہ آ وتی بُندپر ءُ پجار ءَ بہ رکین اِیت۔ ہمے ھساب ءَ بلوچ راج ءَ ہم وتی پادانی سر ءَ وت اُوشتگی اِنت ءُ زُورگیر ءِ ایجوکیشن رھبند پروش دیَگی اِنت۔
اے نبشتانکءِ تہءَ درشان کُتگیں ھیالءُ لیکہ نبشتہ کارءِ وتیگ اَنت ہژدری نہ اِنت کہ بی ایس سی اسلام آباد آئیءِ ھیالءُ لیکہ گوں منوگر بہ بیت۔