نرگسیتءِ نادراہی (نبشتہ کار: قادر حیدر)

نرگسیت

نبشتہ کار: قادر حیدر

 

پجار

گُشگ بیت کہ دُگنیا ءِ تہ ءَ 26 ھزار ءَ چہ گیش نادْراھی ھست اَنت۔اے 26 ھزاریں نادراھیانی تہ ءَ 200 ءَ گیش زہنی نادْراھی اَنت۔وھدے مئے جان درد کَنت،ما سرپد بہ ایں کہ ما نادْراہ ایں،تپ ءُ کُلّگےءَ گپتگ۔ دارُو ءُ درمانے ور ایں ءُ وش بہ ایں۔ بلے زہنی نادْراھیانی جیڑہ ایش اِنت کہ سک باز زہنی نادْراہ وترا نادْراہ سرپد نہ بیت ءُ ھمے پیم گوں اے زہنی نادْراھیاں زندگی کنت۔ چُشیں زہنی نادْراھیاں چہ یکے نرگسیت اِنت کہ ایشی ءَ سائیکولوجی ءِ زبان ءَ Narcissistic Personality Disorder گُشنت۔ ما اے کسانیں نبشتانک ءِ تہ ءَ اے گیشینگ ءِ جُھد ءَ کن ایں کہ نرگسیت چونیں نادراھی یے؟ ایشی ءِ سْوب چے اَنت؟ ءُ ایشی ءِ الاج چے اِنت؟ ایشی ءِ ھمراھی ءَ ما اے ہم زانگ ءِ جُھد کن ایں کہ نرگسیت ءِ نادْراھی پہ سیاسی گَلاں چونیں مزنیں تاوانے بوت کنت؟

 

نرگسیت

نرگسیت کہ ایشی ءَ ماں انگریزی ءَ  Narcissismگُشنت۔اے گالبند کْواھنیں یونانی یک کسھے ءَ چہ زُورگ بوتگ۔کسہ ءِ بُنجاھی کارست نارسِس یک ڈولداریں بچکے کہ آئی ءَ اَبید وتی جند ءَ دگہ کسی سُد ءُ سما ئے نیست۔آ وتی سرا ھمنچو شیداہ ءُ گنوک اِنت کہ چہ وتی کِر ءُ کَش ءِ ھرچیز ءَ چہ بے ھال اِنت۔آ مُدام لوٹ ایت کہ مردم منی زیبائی ءِ ستا ءُ توسیپ ءَ بکن اَنت۔چُش بیت کہ یک روچے نارسِس کئور ءَ رؤت۔وھدے تُنّیگ بیت گُڑا گْورمے ءِ دپ ءَ پہ آپ ءِ ورگ ءَ مَھتل بیت۔انچُش کہ دستاں برگ ءَ بیت پہ آپءَ، آ وتی اَکس ءَ آپ ءِ تہ ءَ گندیت۔وھدے وترا کہ آپ ءِ تہ ءَ گندیت گُڑا ھما پیم،ھما جاگہ ءَ بُتے بیت ءُ اوشتیت ءُ بس وتی اکس ءَ ندارہ کنت۔ھمے پیم روچ گْوزنت ءُ شپ بنت۔بلے نارسِس چہ ھما جاگہ ءَ نہ سُریت ءُ نئیکہ آپ وارت۔آئی دستاں اینکس ھاٹیگ مان نہ بیت کہ  آپ ءَ دست بجنت۔چیاکہ اگاں آ دستاں پہ آپ ءَ بہ بارت ءُ آپ بُوارت گُڑا آئی ءِ اَکس پروشیت ءُ ٹُکر ٹُکر بیت۔گُڑسر ءَ تُن آرا جنت ءُ ھما جاگہ ءَ مریت۔چہ ادا اے نادْراھی ءِ نام نرگسیت ایر کنگ بیت۔

نرگیست یک نفسیاتی نادْراھی یے کہ اے نادْراھی ءِ آماچیں مردم وترا سک باز مزن لیک اَنت۔اے مردمانی ھیال ایش انت کہ ما دگنیا ءِ شرتریں مردم اِنت۔انچُشکہ اگاں یکے ءَ شپ ءَ پہ وْرگ ءَ چُنڈے نان مہ رسیت گُڑا سرجمیں شپ آئی ءِ لاپ گُرّیت ءُ آئی ءَ واب نئیت۔ھمے جیڑہ گوں نرگسیت ءِ نادْراھان اِنت۔اگاں روچ ءَ کسے آیانی توسیپ ءُ ستا ءَ مہ کنت ءُ آیاں شاباشی مہ دنت گُڑا آ واب نہ کپنت۔ بلے اے نادْراھی ءِ سرپد بوئگ چُش ارزان نہ اِنت۔اگاں اَرزان بوتیں گُڑا  ڈاکٹر دوروا سولا ءَ وتی زند ءِ  پُرّیں  20 سال ھمے نادْراھی ءِ سرپد بوئگ ءَ نہ داتگ اَت۔ڈاکٹر ڈیوڈ تھامس ءِ گُشگ اِنت کہ نرگسیت ءِ نادْراہ دُرستاں چہ مستریں اداکار اَنت بزاں پہ آیاں اے زانگ کہ پِلانی باریں اے نادْراھی ءِ آماچ اِنت یا نہ، بلاہیں جنجالے۔ نرگسیت ءِ نادْراہ وتی دیم ءَ انچُش اَندیم کن اَنت کہ آیانی پجارگ اوں گران بیت۔

پاکستانی نبشتکار مبارک حیدر وتی کتاب: تہذہیی نرگیست ءِ تہ ءَ نبشتہ کنت کہ اے نادْراھی ءِ تُرسناکتریں پھنات ایش انت کہ اے نادْراہ وترا کدی ہم نادْراہ سرپد نہ بنت ءُ پدا ھمے نادْراہ چاگرد ءَ پہ تبائی ءِ سْوب جوڈ بنت۔گوست ءَ لاتینی زانتکاراں اے پِڑ ءَ بازیں کارے کُتگ ءُ پہ گیشیں پٹ ءُ پول ءَ راہ ءُ دَر گیشینتگ اَنت۔اے رِد ءَ مارا ہیولاکس ایلس، سگمنڈ فرائیڈ، ارنسٹ، جونسر ءُ رابرٹ ویلڈءِ نام دیمءَ کاینت۔ بلے دو انچیں نام اَنت کہ آیاں سرجمیں زندے ھمے پِڑ ءَ پٹ ءُ پول ءَ پہ داتگ۔اے دوئیں ناماں چہ یکے جوشوا میلر اِنت۔جوشوا میلر جارجیا یونیورسٹی ءَ نفسیات ءِ پروفیسرے۔ آئی ءِ گیشتریں کار نرگسیت ءُ اے دگہ زہنی نادْارھیانی بابت ءَ اَنت۔ دومی نام ڈاکٹر رمانی دورواسولا اِنت کہ آئی ءَ پُرّیں 20 سال نرگسیت ءِ سرا کار کُتگ۔ رمانی دورواسولا یک کلینیکل سائیکالوجسٹے ءُ نرگسیت بابت ءَ مستریں زانتکاراں چہ یکے۔ آئیءِ نرگسیت ءِ سرا انوگیں زوتاں اَتکگیں کتاب It's Not You: Identifying and Healing from Narcissistic People اِنت کہ 2024 ءَ چاپ ءُ شنگ بوتگ۔

نرگسیت ءِ دُرائیں نادْراہ یک پیم نہ اَنت۔پمیشکہ سائیکلوجسٹاں نرگسیت ءِ بازیں تھرے دیم ءَ آؤرتگ۔تھیوڈور ملن 1996 نرگسیت ءَ چار تھر دیم ءَ کاریت کہ آ چو اے رنگ ءَ اَنت:

 

برگشتگیں وتپدا The unprincipled narcissist

اے نرگیست ءِ اولی تھر اِنت۔اے مردم گُشنت کہ من آں ءُ بس۔ بزاں منی گپ ءُ منی کانود چہ دُرستاں شرتر اَنت۔پمیشکہ بائد  ھمیش اِنت کہ ھر کس منی گپّاں بہ منّیت ءُ آیانی سرا عمل بکنت۔بِلے تُری آئی ءِ ھبر رَد اِنت بلے آ اے گپ ءَ ھچبر نہ منّیت ءُ گُشیت کہ من راست آں۔اے نادْراہ چاگرد ءُ ھاسکر سیاسی گَلاں باز تاوان دینت۔

The amorous narcissist

اے نرگیست ءِ دومی تھر اِنت۔اے ھما مردم اَنت کہ پہ وتی توسیپ ءُ ستا ءَ پہ شُدیک اَنت۔دگنیا ءِ تہ ءَ ھر شریں کارے بہ بیت، اے مردم گُشنت کہ کریڈِٹ بائد اِنت کہ مارا بہ رسیت۔ اے ھمے مردم اَنت کہ دروگ باز بند اَنت ءُ ھر شریں کار ءَ وتی نام ءَ کن اَنت۔ اے مردم دروگ ءِ بندگ ءَ سک باز زَبر اَنت۔ایشی دروگ ءِ بندگ ءِ مول ءُ مُراد ھمیش اَنت کہ دومی مردم منی توسیپ ءَ دومی مردُمانی کرا بکنت ءُ دیوان ءِ تھا منا شرپ بہ دینت۔

The compensatory narcissist

اے نرگسیت ءِ ھما نادْراہ اَنت کہ ایشاں وتی یک ھیالی جھانے ٹھینتگ ءُ ھمے جھان ءِ تہ ءَ زندگ اَنت۔اے انچیں جھانے کہ روچے ھزاراں چیز ٹھین اَنت ءُ کروج اَنت۔اے برے برے وترا ھُدا ءِ برابر لیک اَنت ءُ کدی وترا پیگمبر سرپد بنت۔بلّے ایشانی راستی ایش اِنت کہ اے نابودیں مردم اَنت۔بلے وتی جھان ءَ اے سکیں لائکیں ءُ بودناکیں مردم اَنت۔

The elitist narcissist

اے نرگسیت ءِ نادْراھانی چارمی تھر اِنت۔اے ھما مردم اَنت کہ گُشنت من آں ءُ بس۔ اے دگہ کس ءَ کچے بُوچے ھساب نہ کن اَنت۔ایشانی دل ءَ ما زانتکار ءُ اے دگہ درُست جاہل ءُ ناسرپد اَنت۔ پمیشکہ اے مُدام وترا چہ لس مردماں جتا ءُ بُرزتر لیک اَنت۔اے مردمانی دل ءَ ایشانی ھبر سنگ ءِ سرا کَشیتگیں لکیر اَنت ءُ اگاں کسے پاد بئیت ءُ بُگُشیت کہ واجہ تو اِد ءَ رَد ئے،چُش نہ اِنت۔بلکیں چُش اِنت۔گُڑا بزاں آ مردم ءِ مَرگ۔اے مردم پہ دومی ءِ جنگ ءَ ہم چک ءُ پد نہ بنت۔

ما چوں زانت کن ایں کہ مئے دیم ءِ مردم نرگسیت ءِ نادْراھے؟ ھمے جُست ءِ پسّو ءَ سائیکولوجسٹاں نرگسیت ءِ نادْراھانی لھتیں نشانی دیم ءَ آؤرتگ کہ آ چُش اَنت:

نرگسیت ءِ نادراہ کسان کسانیں گپانی سرا زھر گیپت ءُ کوکار ءُ جاک ءُ سلوات کنت۔

وتی ردی ءَ کدی ہم نہ منّیت ءُ اگاں آئی ءِ دست ءَ ردی یے بہ بیت گُڑا مُدام دگر ءِ سرا لڈّیت ئے۔

گونڈ گونڈیں کارانی کنگ ءَ دل جن اَنت۔ ایشانی ھیال ءَ اے کار مئے کد ءُ بستار ءِ کار نہ اَنت ءُ اگاں ما چُشیں کارے بکن ایں ھم گُڑا مئے نام ھراب بیت۔

نرگسیت ءِ نادْراھاں کار چو تپ ءَ توریت بلے وھدے گپ نام ءِ زُورگ ءِ کئیت گُڑا اے چہ درستاں پیسر اَنت۔

ایشاں گوں ھر کار ءَ کار اِنت۔کسان کسانیں کارانی تہ ءَ دزمانجنی کن اَنت ءُ اگاں کار شر بوت۔کریڈٹ ءَ وت زُور اَنت ءُ اگاں کار ھراب بوت گُڑا ھما دمانءَ گُشنت کہ من وَ گوشتگ چُش مکن اِت۔

نرگسیت ءِ نادْراہ وتواہ اَنت۔ھر ھما مردم ءِ پُشت ءَ تچنت کہ اُمیتے مان اِش۔اگاں کسے آیانی کار ءَ نئیت گُڑا آئی ءَ ھچ کِمار نہ کن اَنت۔

نرگسیت ءِ نشانیانی زانگ ءَ پد جُست اے ھم پاد اَتک کنت کہ نرگسیت ءِ سْوب چے اَنت؟  اے جینیٹک جیڑھے بزان کہ چہ مات ءُ پتاں مارا کئیت سر بیت یانکہ مردم چہ وتی کِر ءُ کشاں چہ چنت ئے؟

ھمے جُستانی پسّوانی شوھاز ءَ بازیں نفسیاتی پٹ ءُ پول بوتگ۔بلے اے دُرائیں پٹ ءُ پولاں چہ انگت اے زانگ نہ بوتگ کہ نرگسیت ءِ دُرستاں چہ مستریں سبب چے اِنت؟ البت لھتیں سبب دیم ءَ اَتکگ کہ آ چوش اَنت:

سائیکلوجسٹانی گُشگ ءِ رِد ءَ نرگسیت ءِ سبب جینیٹک بزان بُن ءُ بیھی ھم بوت کن اَنت۔اگاں یک مردمے ءِ ھاندان ءَ چُشیں مردمے ھست کہ نرگسیت ءِ نادْراہ اِنت گُڑا چُش بوت کنت کہ ھمے نادراھی آئی ءِ چُک ءُ چُلانگاں ھم سر بہ بیت۔

سائیوکلوجسٹ اے ھم گُشنت کہ نرگسیت ءِ سبب چاگرد ھم بوت کنت۔اگاں کسے یک اَنچیں چاگردے ءَ نشتگ کہ آئی ءِ کِرّ ءُ کَش ءِ مردم دُرست پہ نام ءَ گنوک اَنت۔گُڑا اے پدّریں گپے کہ اے رنگیں چاگرد ءِ تہ ءَ گیشتریں مردم نرگسیت ءِ نادْراہ بنت۔

اے درگت ءَ نفسیات ءِ مردم اے ھم گُشنت کہ اگاں تو یک انچیں چاگردے ءَ نشتگ ئے کہ اود ءَ نپری آزادی ءِ گیش گپ بیت۔گُڑا چُشیں چاگردانی تہ ءَ گُمان ایش اِنت کہ مردم نرگسیت ءِ نادْراہ بنت۔دومی نیمگ ءَ اگاں یک انچیں چاگردے کہ اود ءَ نپرء َ گیش مُچانکی ءِ گپ بیت۔گُڑا اے رنگیں چاگرداں نرگسیت ءِ نادْراہ کَم بنت۔

 

نرگسیت ءِ نادْراھیں سیاسی جُھدکار

سیاست وتی تہ ءَ پاک ءُ پلگاریں عملے۔ پاک ءُ پلگاریں عملے اے واستہ کہ ھمے عمل چاگردی بازیں گَند ءُ گسڑاں روپیت ءُ ساپ کنت۔ سیاست ءِ درستاں چہ پلگارتریں ءُ برجم تریں توسیپ اے بوت کنت کہ سیاست مُدام پہ مُچانکی ءَ بیت۔پمیشکہ پہ یک سیاسی جُھدکارے ءَ الّم اِنت کہ دُرستاں پیسر آ وتی چاگرد ءُ چاگرد ءِ مردمانی نپ ءُ پائدگ ءَ پہ بہ جیڑ ایت۔اگاں یک سیاسی جُھدکارے نرگسیت ءِ نادْراہ بوت گُڑا آ پہ چاگرد ءُ مردماں کم ءُ وتی جند ءَ پہ گیش جیڑ ایت۔پمیشکہ نرگسیت ءِ نادْراھیں سیاسی جُھدکار یا رَھشون پہ چاگرد ءَ تاوان اَنت۔ تاوان اے ھاترا کہ آ وتی دل ئیگاں کن اَنت۔بلے تُری ایشانی پیسلہ ءُ پروگرام رد اَنت۔ بلے اے کسی گپ ءَ دلگوش نہ کن اَنت ءُ باز بَراں ایشانی رَدیں پروگرام ءُ شوربندیانی سبب ءَ سرجمیں چاگرد ءَ تاوان رسیت۔سیاسی گَلانی تہ ءَ مستریں جیڑہ ھما وھد ءَ پاد کئیت کہ وھدے آ سیاسی گَلانی سروک نرگسیت ءِ نادْراہ بہ بنت۔ھمے سیاسی سروکاں اے دگہ جُھدکار گند اَنت۔گُڑا الّم رنگ زُورنت۔ھمے پیم سیاسی گَل چہ مُچانکی ءَ سِدیت ءُ بس پہ زاتانی نپ ءُ پائدگانی پُورا کنگ ءَ پہ  یک پتّرے مان ایت۔پمیشکہ گُشنت کہ دُرستاں چہ تُرستناکتریں نرگسیت ءِ نادْراہ یک سیاسی رھشونے۔

نرگسیت ءِ الاج 

مرچی دگنیا ھمنچو دیم ءَ شُتگ کہ ھر نادْراھی ءِ اِلاج ھست اِنت۔گُڑا نرگسیت ءِ الاج چے اِنت؟ نرگسیت ءِ نادْراھی ءِ جیڑہ ایش اِنت کہ نادْراہ وترا نادراھے سرپد نہ بیت۔پمشکہ آ سائیکولوجسٹے ءِ گْور ءَ روگ ءُ وترا پیشدارگ ءِ زلورت ءَ نہ مار ایت۔گُڑا اے داب ءَ  نادْراھی ءِ اِلاج باز گران بیت۔اگاں یکے اے ھبر ءَ بہ ماریت کہ من نادْراہ آں گڑا آئی ءِ الاج ءِ راہ ءُ در پچ بنت۔سائیکولوجسٹ گُشنت کہ نرگسیت ءِ الاج ءِ تکنیک سائیکوتھراپی اِنت۔سائیکوتھراپی ءِ تہ ءَ وڈ وڈیں ترزکار ھست اِنت کہ آیانی بُنیاد ءَ نرگسیت ءِ الاج بوت کنت۔ اے ترزکاراں چہ یکے گپ ءُ تران اِنت۔بزانکہ یک نادراھے گوں سائیکاٹرسٹے ءَ نندیت ءُ وتی گپاں کنت ءُ سائیکاٹرسٹ آئی ءِ جیڑہ ءَ سرپد بیت ءُ ھما پیم آئی ءِ الاج ءَ کنت۔

انچُشکہ ما نرگسیت ءِ سببانی چارگ ءَ پد گُشتگ اَت کہ ھر ھما چاگرد ءَ کہ مُچانکی ءَ چہ گیش زات ارزشت دیگ بہ بیت۔آ چاگرد ءَ نرگسیت ءِ نادْراہ گیش بنت۔ھمے پیم اگاں یک چاگردے ءَ راستیں سیاست بہ بیت۔گُڑا بوت کنت کہ آ چاگرد ءِ مھلوک چہ اے نادْراھی ءَ رکّ اِت بہ کنت۔

 

آسر

نرگسیت سکیں جُھلیں نفسیاتی نادْرائی یے کہ ایشی ءِ شکاریں مردم وتگلاء ءُ وتپسند بنت۔ایشانی تہ ءَ گْروناکی،وتی توسیپ ءُ دومی مردم ءَ را ایر جَنَگ ءِ باز چیدگ گندگ ءَ کئیت۔وھدیکہ اے وڈیں مردم سیاسی گلانی رَھشون جوڑ بنت۔گُڑا ایوک ءَ وتی نَپ ءُ پائدگانی واستہ جیڑ اَنت ءُ راج ءِ دیمروئی ءِ مستریں اَڑ زانگ بنت۔پدا جیڑہ ایش اِنت کہ نرگسیت ءِ آماچیں مردم وترا نادْراہ نہ لیِک اَنت ءُ وتی نزوریانی چیر دَیگ ءَ ھوشاریں مردم بنت۔یک سائیکولوجسٹے ءِ گُشگ اِنت کہ نرگسیت ءِ نادْراھیں مردم ھما اَنت کہ تھنا آدینک ءِ تہ ءَ وت ءَ گوں مھر کننت۔بلے راستی ءَ ھچبر مھر نہ کنت۔پرچاکہ آ ھمدردی ءَ چہ ھورک ءُ ھالیگ اَنت۔اے پیمیں مردماناں مردمانی مھر ءِ زلورت نیست بلکیں ایوک ءَ مردمانی گلائگ ءُ توسیپ ءِ شیِرکنیں لبزانی زلورت اِنت۔پدا اے مردم ھمائی ءِ کرا نندنت ءُ پاد کائنت کہ آئی ءِ سپت ءَ کنت۔زانتکارانی منّ اِتگیں ھیال ایش اِنت کہ نرگسیت ءِ نادْراھانی یکیں اِلاج ایش اِنت کہ اے مردمانی سرا یکجائی ءَ ایراد گِرگ بہ بیت ءُ ایر جَنَگ بہ بنت دانکہ ایشانی دست دارگ بہ بنت۔

References

.Downs, Alan: Beyond The Looking Glass: Overcoming the Seductive Culture of Corporate Narcissism, 1997.

Neider, Linda L. (2010). The Dark Side of Management. Charlotte, North Carolina:

David Thomas, Narcissism: Behind the Mask (2010) 

Maccoby M Narcissistic leaders: who succeeds and who fails (2007) 

McFarlin D (2002). Where Egos Dare: The Untold Truth About Narcissistic Leaders – And How to Survive Them 

Mubarak Haider  : Tehzeebi Nargasiyat 

Burzkohe ,  narcissism 

Krizan Z, Herlache AD (February 2018). "The Narcissism Spectrum Model: A Synthetic View of Narcissistic Personality"

Nazario B (4 September 2022). Casarella J (ed.). "Narcissistic Personality Disorder 

Caligor E, Levy KN, Yeomans FE (May 2015). "Narcissistic personality disorder: diagnostic and clinical challenges". The American Journal of Psychiatry 

Brunell, Amy B.; Campbell, W. Keith (2011-07-20). "Narcissism and Romantic Relationships". The Handbook of Narcissism and Narcissistic Personality Disorder 

Furnham, A., Richards, S. C., & Paulhus, D. L. (2013). The Dark Triad of personality: A 10 year review. Social and personality psychology compass